Μια βόλτα στη Μηλιά Γρεβενών / A walk in Milia, Grevena
Από την Δημοσιογράφο Μαγδαληνή Πούγγουρα
Σάββατο 13.02.2021
Δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο: Hellenic Nature and Culture
Μια βόλτα στην Μηλιά Γρεβενών και την γύρω περιοχή μας πηγαίνει πίσω εκατομμύρια χρόνια στην ιστορία της γης.
Την δεκαετία του 1960 το χωριό κινδύνευσε από κατολισθήσεις και εγκαταλείφθηκε. Μια εκκλησία, μια βρύση, ένα πέτρινο καμπαναριό, γκρεμισμένοι τοίχοι διώροφων και τριώροφων σπιτιών, έμειναν να θυμίζουν το παλιό χωριό. Η Μηλιά ξαναχτίστηκε λίγο βορειότερα σε πιο σταθερό έδαφος, στην περιοχή όμως το έδαφος έκρυβε σπάνιους θησαυρούς.
Στους αιώνες οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής ανακάλυπταν οστά προϊστορικών ζώων. Μια τυχαία όμως ανακάλυψη απολιθωμάτων το 1986 ήταν η αρχή για συστηματικές ανασκαφές από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης σε όλη την περιοχή μέχρι τις όχθες του Αλιάκμονα, που το 1990 έφεραν στο φως ένα τμήμα σκελετού του γιγαντιαίου ελέφαντα Elephas antiquus, ηλικίας 200.000 ετών, στην θέση Αμπέλια Γρεβενών. Ο γίγαντας αυτός ήταν ένας ελέφαντας θερμών κλιμάτων, με ύψος μέχρι τους ώμους στα 4 μέτρα και βάρος 6 τόνων, με χαρακτηριστικούς ευθείς χαυλιόδοντες, σε αντίθεση με τα τριχωτά μαμούθ των παγετωνικών περιόδων με τους καμπύλους χαυλιόδοντες, που γνωρίζουμε.
A walk in Milia, Grevena and the surrounding area goes back millions of years in the history of the earth.
In the 1960s the village was in danger of landslides and was abandoned. A church, a fountain, a stone bell tower, demolished walls of two- and three-storey houses, remained reminiscent of the old village. Milia was rebuilt a little further north on more stable ground, but in the area the ground hid rare treasures.
Over the centuries, the inhabitants of the wider area discovered bones of prehistoric animals. However, an accidental discovery of fossils in 1986 was the beginning of systematic excavations by the Aristotle University of Thessaloniki throughout the area up to the banks of Aliakmonas, which in 1990 brought to light a skeleton of the giant elephant “Elephas antiquus”, 200,000 years old, in Ampelia, Grevena. This giant was an elephant of warm climates, with a height up to the shoulders of 4 meters and a weight of 6 tons, with characteristic straight tusks, in contrast to the hairy mammoths of the ice age with the curved tusks we know.
Οι ανασκαφές συνεχίστηκαν και το 1996 αποκαλύφθηκαν τεράστια οστά και ένα ζεύγος χαυλιοδόντων μήκους 3,5 μέτρων, που σύμφωνα με τους επιστήμονες ανήκε σε αρσενικό γιγαντιαίο μαστόδοντα (οι μαστόδοντες ήταν ζώα με προβοσκίδα, πρόγονοι των μαμούθ και των σημερινών ελεφάντων).
Η ανακάλυψη αυτή έδωσε πνοή στις προσπάθειες των παλαιοντολόγων, που συνέχισαν για χρόνια το έργο τους, κι έφεραν στο φως οστά και άλλων προϊστορικών ζώων, έναν ημιτελή σκελετό μαμούθ με χαυλιόδοντες μήκους 4,39 μέτρων και το μεγαλύτερο εύρημα το 2007 : ένα ζεύγος χαυλιοδόντων μήκους 5,02 μέτρων του ιδίου είδους μαστόδοντα (Mammut borsoni) που ζούσε στην περιοχή πριν από 3εκ. χρόνια. Οι χαυλιόδοντες αυτοί αποτελούν ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα της Παλαιοντολογίας μέχρι σήμερα. Μετά από 10 χρόνια έρευνας, καταχωρίσθηκαν το 2011 στο βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες ως οι μεγαλύτεροι χαυλιόδοντες παγκοσμίως.
Excavations continued and in 1996 huge bones were discovered and a pair of 3.5 meter long tusks, which according to scientists belonged to a male giant mammoth (mammoths were proboscis animals, ancestors of mammoths and modern elephants).
This discovery inspired the efforts of paleontologists, who continued their work for years and brought to light the bones of other prehistoric animals, an unfinished mammoth skeleton with 4.39 meters long tusks and the biggest find in 2007: a pair of tusks 5.02 meters of the same species of mammoth (Mammut borsoni) that lived in the area before 3 million years. These tusks are one of the most impressive findings of Paleontology to date. After 10 years of research, they were registered in 2011 in the Guinness Book of Records as the largest tusks in the world.
Σε μια μεσοπαγετωνική περίοδο 2,5 με 3 εκατομμύρια χρόνια πριν, κατά την οποία στην Βόρεια Ευρώπη επικρατούσε δριμύτατο ψύχος, οι μεγάλες σαβάνες με τα πυκνά δάση της περιοχής σε συνδυασμό με το άφθονο νερό και το κλίμα, που ήταν περισσότερο θερμό από το σημερινό, προσέφεραν καταφύγιο σε πολλά προϊστορικά ζώα. Στο πλούσιο αυτό περιβάλλον μεγάλα σαρκοφάγα, τρομεροί μαχαιρόδοντες, αρκούδες του είδους Ursus, αγριοθήρια (μια μορφή γιγαντιαίας αρκούδας με πολύ κοφτερά δόντια), και λύγκες, κυνηγούσαν φυτοφάγα ζώα όπως γιγαντιαίους ρινόκερους με δύο κέρατα, που προσδιορίστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τάπιρους, ιππάρια, προϊστορικά βοοειδή (βίσωνες και γαζέλες), ελαφοειδή και αγριόχοιρους. Στην περιοχή βρέθηκε και ένα είδος προϊστορικής χελώνας.
Οι τέσσερις μεγαλύτεροι χαυλιόδοντες στον κόσμο, καθώς και τα οστά των μαστοδόντων και των άλλων προϊστορικών ζώων εκτίθενται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στην Μηλιά Γρεβενών, ένα σύγχρονο μουσείο με τέσσερις αίθουσες που αντικατέστησε το παλιό μικρό μουσείο του χωριού και φυλάσσει μια τεράστια παγκόσμια κληρονομιά. Είναι ανοικτό στο κοινό τις καθημερινές από τις 09.00’ έως τις 14.30’ και το Σάββατο μέχρι τις 17.00’ και η είσοδος είναι δωρεάν.
In an interglacial period 2.5 to 3 million years ago, during which extreme cold prevailed in Northern Europe, the large savannas with the dense forests of the region combined with the abundant water and climate, which was warmer than today, offered refuge to many prehistoric animals. In this rich environment, large carnivores, formidable machairodonts, Ursus bears, wild beasts (a giant bear with very sharp teeth), and lynx, hunted herbivores such as giant rhinos with two horns, first identified in Greece, horses, prehistoric cattle (bison and gazelles), deers and wild boars. A species of prehistoric turtle was also found in the area.
The four largest tusks in the world, as well as the bones of mastodonts and other prehistoric animals are on display at the Museum of Natural History in Milia, Grevena, a modern four-room museum that replaced the old small village museum. It is open to the public on weekdays from 09.00 ‘to 14.30’ and on Saturdays until 17.00 ‘and admission is free.
Μια επίσκεψη στην Μηλιά θα μας δώσει την ευκαιρία να συνδεθούμε με το μακρινό παρελθόν της πατρίδας μας. Το χωριό απέχει μόλις 16 χιλ. από τα Γρεβενά και έχει πρόσβαση από την παλαιά εθνική οδό. Στην εκδρομή μας μπορούμε να συμπεριλάβουμε μια βόλτα στα Γρεβενά, την Σιάτιστα, ή να επιλέξουμε τους επαρχιακούς δρόμους που θα μας οδηγήσουν στον Αλιάκμονα, το Βελβεντό και την Νεράιδα, με τα υπέροχα τοπία.
A visit to Milia will give us the opportunity to connect with the distant past of our homeland. The village is only 16 km from Grevena and has access from the old national road. In our excursion we can include a walk in Grevena, Siatista, or we can choose the provincial roads that will lead us to Aliakmonas, Velvento and Neraida, with the wonderful landscapes.
Μαγδαληνή Πούγγουρα
Δημοσιογράφος Ε.ΔΗ.ΣΥ.Π.Τ.Ε. – F.I.J.E.T.
Εικαστικός – καλλιτέχνης φωτογράφος
www.magdaleneougoura.gr https://hellenicnatureculture.blogspot.com
